Bilindiği üzere 2013 yılında Özbekistan’da geçiş belgesi uygulamasına geçilmiş, ülkeye her giren aracın geçiş belgesi ibrazı zorunlu olmuştur. Özbekistan Makamları Türk Tarafının ilave geçiş belge taleplerini hep olumlu karşılamış olsa da, geçiş belgelerinin basılması, Türkiye’ye ulaşmasında yaşanan süreç ihracatımızın ve taşımalarımızın 2013 yılı içerisinde aksamasına neden olmuştur.
Bu sorunun çözülmesi için en büyük fırsat olan Türkiye-Özbekistan KUKK toplantısı 18-19 Aralık 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Bu kapsamda, KUKK toplantısında birinci ve ana gündem Türk taşımacılarının ihtiyacı doğrultusunda geçiş belgeleri kotası ve belgelerin teslim şekli olmuştur.
Müzakereler sonrasında Türkiye ve Özbekistan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişimi, yük taşıma hacimleri ve mevcut istatistik veriler dikkate alınarak 2014 yılı için 12.000 adet tektip (ikili/transit/3.Ülke taşımalarında geçerli) geçiş belgesi teati edilmesi kararlaştırılmıştır.
Söz konusu 12.000 belge toplu halde 31.12.2013 tarihine kadar Türk tarafına teslim edilecektir.
İhtiyaca binaen yıl içinde olabilecek ilave geçiş belgesi taleplerinin taraflarca değerlendirilmesi konusunda da Heyetlerce mutabık kalınmıştır.
Geçiş belgeleri boş giriş taşımaları için de geçerlidir. Geçiş belgesi bir gidiş bir dönüş taşıma hakkı verecektir. Geçiş belgeleri taşımanın başladığı taşıma türüne göre kullanılacaktır. Taşıma türü değiştiğinde yeni bir geçiş belgesi gerekecektir. Geçiş belgelerin 31 Ocak tarihine kadar geçerli olduğu taraflarca teyit edilmiştir.
Türk Heyeti, Özbekistan taşımalarında yaşanılan sorunlara ilişkin aşağıdaki hususları da dile getirmiştir.
Türk Heyeti, belirli bir taşımadan sonra dönüş seferinde taşıma türünün değişmesi durumunda yeni bir geçiş belgesi istenmemesine yönelik olarak geçiş belgesi uygulama usulünün değiştirilmesini önerilmiştir.
Türk tarafı ayrıca, geçiş ücretlerinin karşılıklı olarak kaldırılmasını veya geçiş ücretlerinin tüm taşıma türlerinde aynı olmasını ve alınan ücretlerde indirim hususu imkânının araştırılmasını önermiştir.
Türk tarafı, Özbekistan Cumhuriyetinin Fergana Vadisine gerçekleştirilen ikili taşımalarda, Özbekistan Cumhuriyeti topraklarında Fergana Vadisine yönelik uluslararası karayolu güzergâhının olmaması nedeniyle, Türk taşımacılarının Tacikistan’dan transit geçmek zorunda kaldıklarını belirtmiş ve Özbekistan’a girişte transit taşımalarda uygulanan yol kullanım ücreti yerine ikili taşımalarda uygulanan yol kullanım ücretinin ödenmesi imkânının araştırılmasını talep etmiştir.
Özbekistan’a gerçekleştirilen taşımalarda Türk Tarafının talepleri Özbek Tarafınca değerlendirilecektir.
KUKK toplantısında ayrıca Özbek tarafınca sunulan, yeni “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Özbekistan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Uluslararası Karayolu ile Yolcu ve Eşya Taşımacılığı Anlaşması” taslağı üzerinde görüşülmüş ve Türk tarafının öneri ve değişiklik talepleri dikkate alınarak taslak metin üzerinde ilerleme kaydedilmiştir. Anlaşmanın en kısa sürede imzalanmasının gerekliliği hususunda Taraflarca görüş birliğine varılmıştır.
Yukarıda anılan tüm hususlar çerçevesinde, 2014 yılında ihracatımızın ve taşımalarımızın kesintisiz devamını sağlayacak olan söz konusu KUKK protokolünün imzalanmasında emeği geçen başta Heyet Başkanı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü Genel Müdürü Ali Rıza Yüceulu’ya, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü yetkililerimize, 2013 yılında geçiş belgelerinin alınması ve tesliminde yoğun emekleri bulunan Taşkent Büyükelçiliği ve Taşkent Ticaret Müşavirliğine, taşımacılığın en önemli unsuru olan süreklilik konusundaki anlayışlı tutumu ve Türkiye-Özbekistan ticaret ve taşımalarına olacak katkısı sebebi ile Özbek Heyet Başkanı İlkham Sharakhmetov’a sektörümüz adına şükranlarımızı sunarız.
Türkiye-Özbekistan KUKK toplantısında Derneğimizi Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Arslan, Türki Cumhuriyetleri Çalışma Grubu Başkanı Nihat Irmak ve UND İcra Kurulu Üyesi Alpdoğan Kahraman temsil etmiştir.